Dijital dünya ile birlikte bu dünyanın para birimi olarak kabul edilen kripto varlıklar da özellikle Covid-19 döneminde büyük sükse yaptı. Post corona döneminde ise gözden düştüler. Küresel merkez bankalarının faiz artışları spekülatif varlıklara olan iştahı azaltınca kripto pazarı da ikinci plana geriledi.
Geçenlerde e-postama düşen bir ileti bu yazıyı kaleme almamı sağladı: “Piyasa değerine göre en büyük kripto varlık sayılan Bitcoin’in 2008’de ortaya çıkışından bu yana alternatif kripto varlıkların sayısı da arttı. CoinMarketCap verileri güncel sayının 9 bin 300’e yaklaştığını gösterirken, CoinGecko araştırması 8 yılda 7 bin 368 kripto para biriminin başarısız olduğunu ortaya koydu.”
Henley & Partners araştırdı
Uluslararası yatırım yoluyla vatandaşlık ve oturum danışmanlık firması Henley & Partners da ilk ‘Kripto Varlık Raporu’ yayınlandı. Rapora göre, kripto para dünyasında dünya çapında 88 bin 200 milyoner var. Bunların neredeyse yarısı servetini Bitcoin aracılığıyla elde etti. Raporda ayrıca, küresel süper zenginler dünyasında 100 milyon doları aşan kripto varlıklarına sahip yüksek net değerli bireyleri ifade eden kripto centi-milyonerleri olarak sınıflandırılan 182 kişi bulunduğu ifade edildi. Raporun, ayrıca Kripto Benimseme Endeksi’ni de sunarak kripto para yatırımcılarına yönelik en uygun yatırım yoluyla oturum ve vatandaşlık programlarının karşılaştırılmasına olanak tanıdığını belirten Henley & Partners Türkiye Direktörü Burak Demirel, 26 ülkenin yer aldığı endekste Singapur’un yüzde 83 ile en üst sırada yer aldığını, İsviçre’nin yüzde 78,17 ile ikinci sırada, Birleşik Arap Emirlikleri’nin yüzde 76,17’lik puanla üçüncü sırada, Türkiye’nin ise yüzde 45,83 ile 24’üncü sırada yer aldığını belirtti.
Krem eridi kek kaldı
Ülkemizde ve dünyada kripto varlıkların ve borsaların dönem dönem çöktüğü görüldü. Bu zamanlarda birçok bireysel yatırımcı varlıklarını sıfırladı. Borsalardaki varlıklar buhar oldu. Birçok sade vatandaş kriptoların hızlı artışına kapılarak girdikleri bu piyasada paralarını kaybetti. Elbette kripto varlıkların dayandığı blokzincir teknolojisi finansal teknoloji alanında birçok yeniliği de beraberinde getirdi. Esasen blokzincir teknolojisinin bir uzantısı olan kripto varlıklar ve token’ler pastanın krem şanti kısmıydı. Krema eridiğine göre şimdi işin esası daha bir odaklanılır hale gelecek diye düşünüyorum. Nitekim birçok merkez bankası dijital paralar ve blokzincir üzerinden ödeme sistemleri kurulmasa yönelik çalışmalar yapıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da dijital Türk lirası çalışmalarına devam ediyor. Dijitalleşme esasen finans sektöründe çok önceleri başladı. Çin’de büyük gelişim gösteren finansal teknolojiler üzerine kurulu fintek ve tekfin şirketleri geleneksel bankaların radarına girdi. Bankalar bu şirketlerle işbirliklerini geçen birkaç yılda iyice genişlettiler.
Dijital mudiler dönemi
Dijitalleşen dünyada bankacılık sektörü açısından önceleri alternatif olarak görülen mobil ve dijital bankacılık da bugün dünya genelinde birinci tercih. Karşılaştırma sitesi encazip.com’un yaptığı araştırmaya göre, bireysel ve kurumsal olmak üzere toplam aktif dijital bankacılık müşteri sayısı bir önceki yıla göre 18 milyon 503 bin kişi artarak 104 milyona yükseldi. Türkiye Bankalar Birliği’nin temmuz ayında yayınladığı verilere göre; Nisan-Haziran 2023 dönemi içinde toplam aktif dijital bankacılık müşteri sayısı 103 milyon 634 bin kişiye ulaştı. Bu kullanıcıların 2 milyon 9 bini “sadece internet bankacılığı” işlemi yaparken 91 milyon 351 bini “sadece mobil bankacılık” işlemi yapıyor. Hem internet hem mobil bankacılık işlemi yapan kullanıcı sayısının 10 milyon 274 bin kişi olduğu görülüyor. Beş yıl önce ise aktif dijital bankacılık müşteri sayısı 35 milyon idi.
Görüleceği üzere yeni dünyada finans sektörü dijitalleşip, dijital paralar, kripto varlıklar ön plana çıkarken özel ve tüzel kişiler de finansal işlemlerini bu alana kaydırıyorlar. Elbette bunun getirdiği riskler de var. Başka bir yazıda bu konuya değiniriz.
(Yazıyla ilgili görüş ve düşüncelerinizi [email protected] adresine göndererek yazarımızla paylaşabilirsiniz.)
