Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, TBMM Dijital Mecralar Komisyonuna “Kripto Varlıklar” isimli bir rapor sundu. Son dönemde kripto varlık piyasalarına yönelik söylemlerin ve eylemlerin arttığı Türkiye’de kapsamlı bir düzenlemenin yakın olduğu düşünülüyor.
Türkiye’de kripto para kullanımı
Dünya Ekonomik Forumu’nun şubat ayındaki raporuna göre Türkiye, %16 ile dünyanın en büyük 74 ekonomisi içerisinde nüfusuna oranla kripto para kullanımının en yaygın olduğu dördüncü ülke konumunda bulunuyor. Şubat başı ile 24 Mart arasındaki dönemde ülkede kripto paraların işlem hacmi 218 milyar lirayı geçti. Bu rakam, geçen yıl 7 milyar lira civarındaydı.
TCMB’nin endişeleri
TCMB’nin raporunda, kripto varlıkların asli bir değerinin olmadığı ve oynaklığı sebebiyle hesap değer birimi veya değişim aracı olarak kullanılmasının mümkün olmadığı belirtilirken yatırımcılar, dolandırıcılık ve suistimaller konusunda uyarılıyor.
Kripto varlıklarla ilgili raporda yer alan risklerden bazıları şöyle:
• Kripto varlıklar, merkezî bir muhatabın olmaması nedeniyle kontrol ve denetim yetersizliğini beraberinde getiriyor.
• Piyasa değerlerinin aşırı dalgalanma göstermesi, kripto varlık iştahı yüksek yatırımcılar için ciddi fiyat riski yaratıyor
• Kripto varlıklar anonim yapıları nedeniyle vergi kaçakçılığı, kara paranın aklanması ve terörün finansmanı gibi yasa dışı faaliyetlerde kolaylıkla kullanılabiliyor.
• Kripto varlıkların alım satım işlemlerinin gerçekleştiği platformlar, siber saldırılara maruz kalabiliyor.
• Yeni kripto varlık birimlerinin üretim süreci (madencilik) yüksek elektrik tüketimine sebep oluyor ve küresel ısınmayı artırıyor.
Kripto varlıklar nasıl tanımlanıyor?
TCMB, ilk olarak 16 Nisan’da yayımlanan ve kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmasını yasaklayan yönetmeliğinde “kripto varlık” tanımı yaptı. Son raporda ise tanımın kapsamı genişletildi.
Buna göre kripto varlıklar aşağıdaki gibi tanımlanıyor:
Dijital ortamda üretilen ve kullanılan, bilgisayar ağları üzerinde doğrudan eşler arasında işlem gören, değeri kullanıcıları tarafından arz talep dengesi ile belirlenen ve merkezî bir otorite yerine kriptografik tekniklerle yönetilen varlıklar.
Düzenleme gelecek mi?
Raporda, farklı ülkelerde kripto varlık piyasalarına yönelik yapılan düzenlemelerden bahsedilirken Türkiye’nin bu alanda nasıl bir adım atacağına dair ipucu yer almıyor. Hâlihazırda Hazine ve Maliye Bakanlığı liderliğinde TCMB, MASAK, SPK ve BDDK gibi düzenleyici kurumlar piyasayı yakından takip ederek gerekli hazırlıkları yapıyor.
Paydaşlar, sektörün gelişimine destek olacak ve küreseldeki örnekler dikkate alınarak hazırlanmış bir düzenleme beklentisi içinde. Düzenleyici kurumların çalışmalarının ne zaman tamamlanacağı ise henüz bilinmiyor
